Kadının Adı Hala Bulunamadı! 8 Mart Verileriyle Türkiye’de Çalışan Kadın Olmanın Zorlukları
Her 8 Mart’ta şirketler ekranlarda kadının değerini ve kıymetini paylaşıyor. Emek, derleme, toplanma, güzelleşme, annelik, şefkat gibi olgularla herkes ‘kadın’ı kendine göre güzelleştirir, şekillendirir. Türkiye’de kadın olmak zordur. Ataerkil bir düzende ne yapılması gerektiğinin dikte edildiği ve yılda bir kez güzelleştirmelerin yapıldığı ülkemizde kadınlar hakkında veriler ne diyor? Gelin, kadının iş hayatındaki yerine birlikte bakalım…
Türkiye’de kadın hakları ve eşitliği için mücadele denilince akla gelen ilk isimden başlayalım. Yıllar önce aramızdan ayrılan gazeteci ve yazar His Asena, Türkiye’de feminizmin öncülerinden biri olsa da, 8 Mart’ta sinemaya da çekilen “Kadının Adı Yok” kitabıyla hâlâ gündemde. 80’ler
m.bianet.org
Türkiye nüfusunun yüzde 49,9’unu kadınlar oluşturuyor.
veri.tuik.gov.tr
25 yaş ve üzeri kadınlarda en az bir kademe eğitimi tamamlama oranı yüzde 87,3 iken, erkeklerde bu oran yüzde 97,1 ve istihdamda durum daha içler acısı.
veri.tuik.gov.tr
2021 yılında 15 yaş ve üzeri kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 32,8, erkeklerde ise yüzde 70,3 oldu.
25-49 yaş grubunda 3 yaş altı çocuğu olan kadınların istihdam oranı %26,1 iken, erkeklerde bu oran yüzde 89,1’dir.
Türkiye’de kadın milletvekili oranı yüzde 17,3, kadın büyükelçi oranı yüzde 27,2, yükseköğretimde görev yapan kadın profesör oranı yüzde 33,2 ve yönetici kadrolarında çalışan kadın oranı yüzde 20,7’dir. Hatta yüzde 50’ye yaklaşıyor.
Oturduğu mahallede gece tek başına yürürken güvensizlik hissedenlerin oranı kadınlarda yüzde 30,4, erkeklerde yüzde 13.
DİSK 2021 Taban Fiyat araştırmasında yer alan bilgilere göre kadınların çoğu taban ücret ve altında maaş alıyor. Yüzde 10’a varan asgari ücret ve maaşlar Türkiye genelinde yüzde 48,7 iken, kadın söz konusu olduğunda bu oran yüzde 55,6’ya çıkıyor.
arastırma.disk.org.tr
DİSK’e göre Kadınların yüzde 23’ü asgari ücret bile almıyor. . Genel maaş ile asgari ücret arasındaki fark giderek kapanıyor.
Bu durumda fark AB ülkelerinde de ortaya çıkıyor. Avrupa’da asgari ücretle çalışanların yüzde 58,5’i kadın, yüzde 41,5’i erkek.
Özel bölümde ise her dört kadından üçü mahallede taban fiyat ve asgari fiyatın altında çalışıyor. Özel departmanda taban fiyatın altında çalışma oranı genel olarak yüzde 21,7 iken, özel branşta kadın personelin yüzde 30,8’i taban fiyatın altında istihdam ediliyor.
arastırma.disk.org.tr
Kayıt dışı çalışan kadınların neredeyse tamamı en fazla taban fiyat civarında bir fiyat alabilmektedir.
arastırma.disk.org.tr
Türkiye, kadın istihdamı açısından OECD ülkeleri arasında son sırada yer almaktadır. Kamuda ise bu ayrım değişmez. Devlet kadrolarında çalışan kadınların oranı 2020’de yüzde 29 iken 2022 Mayıs’ta yüzde 18 oldu.
DW Türkçe’nin haberine göre Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, kadına yönelik ayrımcılığın işgücü piyasasında da kendini gösterdiğini belirterek, “Kadının işgücü piyasasında ikincil konumu, geçici istihdam biçimleri, fiyat eşitsizliği, karar mekanizmaları, cinsiyetçi istihdam politikaları işgücü piyasalarındaki cinsiyet eşitsizliğini derinleştirmektedir.
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eşbaşkanı Mehmet Bozgeyik de hükümetin son 20 yılda istihdam politikalarında özellikle erkekleri tercih ettiğini belirtti.
Bozgeyik, kamuda cinsiyete dayalı politikaların tercih edilmediğini, liyakatın da terk edildiğini belirterek, cinsiyetler arası uçurumun OECD ülkelerinde yüzde 14,5, AB’de yüzde 10, Türkiye’de ise yüzde 39,1 olduğunu sözlerine ekledi.
Kadınların daha fazla istihdam edilebilmesi için cinsiyete dayalı politikaların tercih edilmesi gerektiğine dikkati çeken Bozgeyik, sorunun sadece istihdam politikalarında olmadığının altını çizerek, kamu ve özel departmanlarda yönetici olan kadın oranının yüzde 19,3 olduğunun altını çizdi.
Daha eşitlikçi bir ortamda ve ülkede olunması gerektiğini her zaman vurgularken, olması gerekenin ancak insancıl bir dünya olduğunu 8 Mart’ta hatırlatıyoruz. Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun.
